İmkân kanıtı, âlemin imkânından hareketle zorunlu bir varlığın olması gerektiğini ve bu zorunlu varlığın Tanrı olduğunu öne sürmektedir. Bu çalışmada, Yeter Neden İlkesine da- yanan imkân kanıtının Tanrı’nın varlığını temellendirmede sağlam bir kanıt olduğu ileri sürülmüştür. Çalışmanın birinci bölümünde kozmolojik kanıt ile imkân kanıtı arasındaki ilişki incelenerek, Yeter Neden İlkesine dayanan imkân kanıtının kozmolojik kanıt geleneğindeki yeri gösterilmeye çalışılmıştır. Bu kanıt, Yeter Neden İlkesine dayandığı için imkân kanıtının haklı çıkarımı Yeter Neden İlkesinin haklı çıkarımına bağlıdır. Aynı zamanda imkân kanıtına yöneltilen eleştirilerin önemli bir kısmı Yeter Neden İlkesi üzerinden yapılmaktadır. Bu açıdan ikinci bölümde Yeter Neden İlkesinin anlam ve kapsamı ile haklı çıkarımı incelenmiştir. Burada her ne kadar Yeter Neden İlkesi’nin zorunlu bir ilke olduğu öne sürülemese de, onun inkarının da irrasyonel olduğu savunulmuştur. Üçüncü bölümde, Yeter Neden İlkesine dayanan imkân kanıtının diğer öncüllleri incelenmiştir. İmkân kanıtı iki aşamadan oluştuğu için bu inceleme iki başlıkta yapılmıştır. İlk aşama, âlemin imkânı ile zorunlu varlık arasında Yeter Neden İlkesi vasıtasıyla bir irtibat kurmaktır. Buna göre eğer âlem mümkün bir varlık ise, bir açıklamaya sahip olmalıdır. Mümkün olan âlemin açıklaması kendisi olamayacağına göre bu açıklama ancak zorunlu bir varlık ile sağlanabilir. O halde âlemin açıklaması, zorunlu bir varlıktır. İmkân kanıtının ikinci aşaması, zorunlu varlığı klasik teizmin öngördüğü bir tanrı anlayışıyla özdeşleştirmektir. Sonuç olarak, Yeter Neden İlkesi’ne dayanan imkân kanıtı, teizmin ileri sürdüğü bir tanrı anlayışının makul bir temel üzerine olduğunu sağlam bir şekilde göstermektedir.
The Contingency Argument and the Principle of Sufficient Reason
The contingency argument posits that the explanation for the contingent universe must be a necessary being, and this necessary being is identified as God. This study defends the soundness of the contingency argument, which relies on the Principle of Sufficient Reason. In Chapter 1, the relationship between the cosmological argument and the contingency argument is explored, highlighting the significance of the contingency argument within the tradition of cosmological argument. Since the validity of the contingency argument depends on the Principle of Sufficient Reason, Chapter 2 focuses on defining and justifying this principle. It is argued that while the Principle of Sufficient Reason may not be shown necessary, it is a rational and plausible principle. The contingency argument unfolds in two stages. The first stage asserts that the universe requires an explanation. Since the explanation cannot be the contingent universe itself, it must be a necessary being. The second stage identifies this necessary being with the theistic conception of God. Chapter 3 aims to demonstrate the plausibility of the inferences drawn in these two stages. Consequently, the contingency argument, based on the Principle of Sufficient Reason, supports the rationality and soundness of the theistic understanding of God.
Keywords: The Contingency Argument; The Principle of Sufficient Reason; Cosmological Argument; Leibniz; Theistic Arguments.
İÇ SAYFALAR