Belâgat ilmi, ilk dönemlerde revaç bulan, toplumun edebî ve sanatsal ihtiyacını karşılayan bir ilim iken hicri yedinci yüzyılın sonlarından itibaren işlevini büyük oranda kaybeden ve nihayet çağdaş döneme gelindiğinde gözden düşüp önemini yitirmeye başlayan bir ilim haline gelmiştir. Yenilikçi görüşleriyle bilinen Emin el-Hûlî (1895-1966), klasik belagatin yaşayan canlı dilden ve sosyal hayattan kopan, kendi içinde aynı tartışmalar etrafında dönen ve yüzyıllarca aynı örnekleri tekrarlayıp duran bir ilim haline geldiğini savunarak “Söz Sanatı” diye isimlendirdiği yeni belâgate dair, kendi içinde bütünlük arz eden tutarlı bir yaklaşım ortaya koymuştur. Belâgatin, sözü en iyi ve en güzel şekilde söyleyip yazmayı öğreten, iyi sözü çirkin sözden ayıran ve malzemesi dil olan bir sanat olarak değerlendirilmesi esasına dayanan bu yaklaşım, yeni belâgati yepyeni bir çehre ile sunmayı hedefleyen son derece cesur bir yaklaşımdır. Bu yaklaşım, isimlendirmeden tutun da muhteva, tasnif ve gayeye kadar birçok açıdan köklü değişiklikler öngörmektedir.

İÇİNDEKİLER

ÖN SÖZ 

GİRİŞ 

BİRİNCİ BÖLÜM

BELÂGAT İLMİ

1. BELÂGATİN TANIMI VE TARİHSEL GELİŞİMİ            

1.1. Belâgatin Tanımı  

1.2. Belâgatin Tarihsel Gelişimi 

1.2.1. Belâgatin Oluşumu 

1.2.2. Belâgatin Gelişmesi ve Olgunlaşması   

1.2.3. Belâgatin Duraklaması ve Gerilemesi   

1.2.4. Modern Dönemde Belâgat İlmi            

1.3. Belâgatin Gerileme Sebepleri ve Belâgate Yöneltilen Eleştiriler

1.3.1. Felsefe, Mantık ve Kelâm İlminin Etkisi            

1.3.2. Belâgatin Tüm Edebî Türleri Kapsayamaması ve Belâgatteki Parçacı Yaklaşım           

1.3.3. İlmîlik ve Kuralcılık        

1.3.4. Belâgatin Kur’ân’ın İ‘câzı İle İlişkilendirilmesi  

1.4. Belâgat İlminde Yenilikçi Yaklaşımlar 

1.4.1. Klasik Belâgati Temel Alan Muhafazakâr Yaklaşım      

1.4.2. Klasik Belâgate Reformist Yaklaşımlar 

1.4.2.1. Klasik Belâgati Kısmen Reddeden Reformist Yaklaşım          

1.4.2.2. Klasik Belâgati Tümden Reddeden Reformist Yaklaşım 

İKİNCİ BÖLÜM

EMİN EL-HÛLÎ: HAYATI, ESERLERİ VE İLMÎ KİŞİLİĞİ     

1. HAYATI        

2. YAŞADIĞI DÖNEM   

3. ETKİLENDİĞİ VE ETKİLEDİĞİ KİŞİLER           

4. YENİLİKÇİLİĞİ          

6. METODU     

6. ESERLERİ     

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

EMİN EL-HÛLÎ’NİN ARAP BELÂGATİ İLE İLGİLİ YENİLİKÇİ YAKLAŞIMLARI       

1. EL-HÛLÎ’NİN PERSPEKTİFİNDEN KLASİK VE MODERN DÖNEMDE BELÂGATİN TANIMI VE GENEL GÖRÜNÜMÜ   

1.1. Klasik Dönemde Belâgatin Tanımı ve Genel Görünümü

1.2. Çağdaş Dönemde Belâgatin (Retorik) Tanımı ve Genel Görünümü        

1.3. El-Hûlî’nin Belâgatin Tanımı ve Genel Görünümüne Dair Yaklaşımı       

1.4. El-Hûlî’nin Belâgatin Tanımı ve Genel Görünümüne Dair Yaklaşımının Değerlendirilmesi

2. EL-HÛLÎ’NİN PERSPEKTİFİNDEN BELÂGATİN KAPSAMI      

2.1. Klasik Belâgatin Kapsamı 

2.2. Çağdaş Belâgatin Kapsamı           

2.3. El-Hûlî’nin Belâgatin Kapsamına Dair Yaklaşımı  

2.3.1. Belâgatin Bölüm ve Konularının Yeniden Yapılandırılması       

2.3.2. Belâgate Bazı Konuların Dâhil Edilmesi

2.3.2.1. Belâgat, Edebiyat ve Güzel Sanatlar  

2.3.2.2. Belâgat ve Psikoloji    

2.3.2.3. Edebî Türler, Üslûp, Üslûp Türleri ve Edebî Anlamlar           

2.3.3. Belâgatten Bazı Konuların Çıkartılması

2.3.3.1. Belâgatin Dinî Karakterden Arındırılması      

2.3.3.2. Belâgatin Mantık İlminin Olumsuz Etkilerinden Arındırılması          

2.3.3.3. Belâgatin Nahiv Gibi İlimlerin Etkisinden Arındırılması         

2.3.4. El-Hûlî’nin Tasavvur Etiği Söz Sanatının (Yeni Belâgatin) Ana İskeleti ve Planı

2.4. El-Hûlî’nin Belâgatin Kapsamına Dair Yaklaşımının Değerlendirilmesi   

3. EL-HÛLÎ’NİN PERSPEKTİFİNDEN BELÂGAT İLMİNDE TAKİP EDİLEN YÖNTEM         

3.1. Klasik Belâgatte Takip Edilen Yöntem 

3.2. Çağdaş Belâgatte Takip Edilen Yöntem 

3.3. El-Hûlî’nin Belâgatte Takip Ettiği Yöntem 

3.4. El-Hûlî’nin Belâgatte Takip Ettiği Yöntemin Değerlendirilmesi   

4. EL-HÛLÎ’NİN PERSPEKTİFİNDEN BELÂGAT İLMİNİN GAYESİ           

4.1. Klasik Dönemde Belâgatin Gayesi           

4.2. Çağdaş Dönemde Belâgatin Gayesi         

4.3. El-Hûlî’nin Belâgatin Gayesine Dair Yaklaşımı     

4.4. El-Hûlî’nin Belâgatin Gayesine Dair Yaklaşımının Değerlendirilmesi      

SONUÇ 

KAYNAKÇA      

DİZİN